ZA 14 + ZO 15 SEPTEMBER 2024
VAN 11.00 TOT 17.00 UUR
VAN 11.00 TOT 17.00 UUR
De na de brand van 1231 herstelde kerk heeft in de loop der jaren verscheidene verbouwingen ondergaan.Zo werd begin 15e eeuw de kerk verhoogd met baksteen en voorzien van een driezijdige koorsluiting. De oude gewelven, waarvan de aanzetten nog in de muur te zien zijn, zijn in 1855 vervangen door houten gestucte tongewelven. De losstaande toren werd vanwege instortingsgevaar in 1868 afgebroken. Bij de restauratie in 1863 kreeg de kerk zijn neogotisch uiterlijk en de nieuwe toren gebouwd in 1869 werd ook uitgevoerd in neogotiek.
Oude schilderingen in de kerk van rond 1500 gaan deels schuil achter de preekstoel uit de 18e eeuw. Deze preekstoel is evenals de herenbanken gemaakt door Jan Dieters Brugma uit Groningen. Op het gerestaureerde Van Oeckelen orgel wordt nog regelmatig gespeeld. De kerk wordt dan ook geroemd vanwege de goede akoestiek.
Voor de kerk staat een monument als herinnering aan de ontmoeting in de 9e eeuw tussen de prediker Liudger en de bard Bernlef bij het oratorium (kapel) van Usquert.
De kerk is rijksmonument en eigendom van de Stichting Oude Groninger Kerken.
Op beide dagen exposeert Sabina Broekema haar schilderijen.
Verder Inloopconcerten vanaf 11:30 uur. Voor verdere details kijk bij PROGRAMMA.
De bebouwing van de Kerkstraat 8/hoek Torenstraat gaat waarschijnlijk terug tot de 17e eeuw. In 1851 is in het pand een winkel en grossierderij in levensmiddelen met tabaksvergunning en drogisterij gevestigd. Tevens waren hier gevestigd een koffiebranderij, een tabaksdrogerij en een carbidfabriek. Het oude voorhuis is in 1898 afgebroken om plaats te maken voor een groter en hoger voorhuis. Hierin werd een postkantoor en effectenkantoor gevestigd. Vandaar de zijdeur, die nu niet meer in gebruik is. Het huis is rijksmonument. Bijzonder is de oude Pronkkamer met fraai geschilderd plafond met papier-collé randen die in oude luister is hersteld.
De voormalige kruidenierswinkel van Dusseldorp, later Timmer, met ingang in de Torenstraat, vormt het achterdeel van Kerkstraat 8.
Het pand is gerestaureerd en geopend tijdens Monumentaal Usquert.
In het pand kan men het atelier van schilderes Jacqueline Kasemier bezoeken. Verder ziet men in het hele pand schilderijen van haar hand.
In het atelier regelmatig een optreden van Manuel Remerie op flamenco gitaar.
Verder Morel met glas, antiek en curiosa en Ria van Krieken met papierkunst.
In de 'Winkel van Timmer' antiquariaat Bij Tij en Ontij met een deel van hun collectie.
In de Pronkkamer Ria van Krieken met papierkunst.
Boerderijwoning uit omstreeks 1800. Op de dan nog schaars bebouwde wierde moet dit huis een van de eersten zijn geweest, getuige de opbouw van het voorhuis van leem. Na een brand werd de schuur hersteld als woonhuis; het geheel is thans rijksmonument. Voormalige bestemmingen waren kosterij en woonhuis van het hoofd der school. Van meer recente tijd is bekend dat de familie Vegter er woonde waar orgel restaurateur Vegter op de zolder zijn werkplaats had ingericht.
Het terras van woonhuis Kerkstraat 7 is onderdeel van het "Horecaplein" met Turkse hapjes van Yakamoz, ijs van De IJsscheppers en koffie/thee met zoete versnaperingen van Toffe Koffie.
Als de huidige bewoners voor hun gezin in augustus 2006 deze woning kopen, heeft het al een respectabele geschiedenis achter de rug als fourniturenwinkel en groentewinkel.
Op beide dagen exposeert Hinke Posthuma haar schilderijen.
Het pand van de hand van architect Berend Jager dateert uit 1917 en is één van de weinige Amsterdamse School woningen in Usquert.
Op deze plaats vestigde reeds vóór 1870 Haje Pot met kleinzoon Cornelis Kroeze de schoenenfabriek en leerlooierij 'Pot & Kroeze'. In dat jaar kende het bedrijf een personele bezetting van 12 man. In 1917 gaat Cornelis Kroeze zelfstandig verder en opent een schoenenmagazijn (winkel) op Hoofdstraat 19. In 1922 sloot de leerfabriek en trad de familie Schreuder aan met een rijwielherstelbedrijf.
Tegenwoordig is het pand een retraitecentrum op Boeddhistische grondslag.
Op beide dagen exposities van foto's van Michael Fichtner en Alex Maridashvili, schilderijen van Elisjka Vasen, illustraties van Stephanie Koning en monoprints van Yontz.
Een Groninger dwarshuis uit 1863, gebouwd door Jakob Jakobs, naar wie de aangrenzende Jakobstraat is vernoemd.
De eerste 100 jaar heeft het pand dienst gedaan als stationskoffiehuis en café-biljart. Bijzonder zijn de twee prachtige koepelplafonds van gebogen hout in de voormalige gelagkamer.
Tussen 1912 en 1925 stopte de autobus voor de deur, - een niet al te comfortabele bus op massief rubberen banden, die 25 km per uur reed.
Vanaf 1973 werd het een winkel, onder andere ruim 40 jaar curiosa in De Snuisterij. Op dit moment wordt het pand in oude stijl gerestaureerd om in 2025 weer helemaal open te gaan als winkel en trefpunt.
Dit jaar tijdens Monumentaal Uquert 2024 zal een gedeelte van het pand geopend zijn.
Op beide dagen exposeren Joyce Eijkhout met schilderijen en Gosse Dam met ruimtelijk werk.
Hotel 'De Landbouw' bevindt zich tegenover het station en is gebouwd in 1895. De oorspronkelijke functie was hotel - café - restaurant met woonhuis, doorrit en paardenstal. De functie hotel - café - restaurant eindigde in 1978. Vanaf 1909 zijn drie generaties Siertsema eigenaar, thans de familie Boersema - Siertsema. Het pand is rijksmonument met originele kamers en veel details van cultuur en architectonische waarde. De in stijl gebleven gelagkamer toont herinneringen aan de voormalige hengstenhouderij die hier was gevestigd.
Op zaterdag is de opening van Monumentaal Usquert. Sprekers zijn Jan Aldershof, voorzitter Commissie Monumentaal Usquert 2024, en Zef Hemel, bijzonder hoogleraar aan de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen.
Men kan beide dagen genieten van een drankje in de sfeervolle gelagkamer en luisteren naar muziek.
Zaterdagmiddag Erwin de Vries (15-15:30 uur en 16-16:30 uur).
Zondagmiddag Jetta Post (13:30-14 uur en 14:30-15 uur).
In 1901 laten Sijbrand Bruins en Anje Welt dit huis bouwen en zij wonen hier tot 1927. Architect P. Tilbusscher uit Middelstum ontwierp een neoklassiek huis met opvallende pilaren onder het balkon. Deze pilaren zijn later verwijderd en hiermee verdween ook het oude grote balkon, dat is vervangen door een klein exemplaar. In 1964 is het achterhuis afgebroken, waarin de keuken, bijkeuken, wc, badkamer en meidenkamer zich bevonden.
Vanaf 1927 tot 1964 wisselt het huis geregeld van eigenaar (5x) en vanaf 1964 tot heden in een iets rustiger tempo (4x). Het lijkt dus een soort doorgangshuis, maar toch heeft iedereen hier met respect voor het verleden gewoond en is alles min of meer bij het oude gebleven. De plafonds in de kamer en suite zijn nog origineel. Op de plaats van het achterhuis is nu een terras. De tuin is in 2016 opnieuw aangelegd.
In de mooie tuin exposeert Mette Bus ruimtelijk werk.
Achthonderd jaar geleden werd op deze wierde het Johanniter vrouwenklooster Wijtwerd gesticht. Na de reformatie kwamen het klooster en haar bezittingen in handen van de provincie en in 1659 werd het klooster gesloopt. Van de resten werden twee boerderijen gebouwd. Uit het klooster zijn de schouw uit 1464, een haardplaat en een kruiswegstatie uit ongeveer 1550 in de huidige boerderij te vinden.
De eerste meiers (pachters) zijn de voorouders van alle latere bewoners. In 1774 is de pacht afgekocht en kwam de boerderij in eigendom. In 1817 liet Anna Doornbos-Wiersema (Ootje van 't klooster) het woon- en tussenhuis verbouwen en kreeg het pand zijn huidige aanzicht. In 1839 liet Roelof Geugien Hopma voor zijn gestorven vrouw en zoontje in de tuin een begraafplaats met grafkelder inrichten, later werd hij daar ook zelf begraven. Roelof bouwde ook de twee huidige schuren en dichtte op de gevelsteen van de tweede of kleine schuur in 1861 "De mensch bouwt op / de tijd breekt af / niets zal hier / zijn stand behouden"
Roelofs dochter, Hendrika Hopma, trouwde met Pieter Zijlema. Zij lieten de wierde afgraven om de vruchtbare grond te verkopen en er werd een tuin in landschappstijl aangelegd: een slingertuin met een berg, paden, perken, bomen en zelfs een muziekkapel. In 1956 werd door de kleinzoon Pieter Klaas Hopma Zijlema de tuin gemoderniseerd, paden verdwenen, borders rechtgetrokken. De voorlaatste bewoonster, moeder van de huidige bewoonster, legde weelderige vaste planten borders aan.
De huidige bewoners Jan Jaap Aué en Janneke Aué-Hopma Zijlema: "Elke generatie en elke tijd heeft hier wel iets toegevoegd, veranderd, gesloopt of verkocht. Het is speciaal om op een plek te wonen waar zoveel voorouders over je schouders mee kijken. Om van de nonnen, in drie lagen begraven in de tuin en onder de kleine schuur maar te zwijgen. We doen ons best om het zo goed mogelijk te bewaren en hopen het wellicht aan nog een generatie, of andere bewoners, door te kunnen geven."
In de historische ambiance van Kloosterwijtwerd exposeert Dina Belga haar schilderijen.
In de mooie tuin ruimtelijk werk van Patricia Suer.
De woning aan de Hoofdstraat werd in 1952 in opdracht van de gemeente gebouwd voor de toenmalig gemeentesecretaris en later burgemeester van Usquert, dhr. Dijkema. Het huis is gebouwd door de lokale aannemer Job Slager.
In 1985 werd de woning door de huidige bewoners van de gemeente gekocht. De kleine garage werd vervangen door een grotere garage die tevens gebruikt wordt als fotostudio.
Beide dagen in de fotostudio een expositie van bewoner en fotograaf Jelte Oosterhuis, gastexposant Jan Pitt.
Al vanaf 1700 was op deze locatie een smederij. Pas in 1969 groeide de smederij uit tot een installatiebedrijf.
De huidige eigenaar Elze Schollema kocht het pand in 1990 en vestigde er een garagebedrijf. Tegenwoordig is het pand gescheiden in drie delen, het ene deel is voor eigen gebruik, laswerk, timmerwerk, bergruimte, het andere deel wordt gebruikt voor ijsbaden en het onderwijzen van de Wim Hof ademhalingstechniek en koude training - hoe ermee om te gaan en na de cursus in het ijsbad. Het laatste gedeelte is ingericht als een Boeddhistische ruimte
Bewoner en dichter Elze Schollema draagt voor uit eigen werk.
Verder toont Gratia Hofman de mogelijkheden van creatief laseren.
Hoewel het oudste deel van het huis in elk geval, gezien de aanwezige balken, van vóór de twintigste eeuw moet zijn, is het exacte bouwjaar niet bekend.
Oorspronkelijk was het voorhuis van het pand woonhuis met een kruidenierswinkeltje aan de zijkant. in 1963 is het pand ingrijpend verbouwd door de familie Achterhof en werd het hele voorhuis een supermarkt; de 4=6. Hierbij werden de dragende muren vervangen door palen, zodat een ruimte van meer dan 80m2 ontstond. Na een korte episode als speelgoedwinkel kwam het pand in handen van de familie Schollema en werd de winkel weer als supermarkt door hen voortgezet.
De huidige eigenaar kocht het pand in 2007 en heeft veel verbouwd. De voormalige supermarkt werd in eerste instantie verbouwd tot woonruimte en in 2017 tot cursusruimte voor scholingscentrum 'Noorderzicht' en praktijkruimte van (voormalig) verloskundigenpraktijk Springtij.
Beide dagen exposeren Arda Barten met keramiek en Marije de Gans met foto's.
Al in 1826 woonde op deze plek kleermaker Reinder Leonard Delhaas. In 1887 werd het voorhuis gebouwd op restanten van een veel ouder fundament. Bij een verbouwing (modernisering) in 1948 zijn in de voorkamer de houten bedstede wand met opgeschilderde deurpanelen en de oorspronkelijke houten schouw verwijderd. Sinds 1998 is het pand in handen van de huidige bewoners Pepijn Verbogt en Ineke Oldenhuis en kinderen. In 2006 hebben zij bovenstaande sfeerbepalende elementen weer teruggebracht in het pand. In de grote woonkeuken bevindt zich een origineel AGA fornuis uit 1938, omgebouwd van kolenstook naar aardgas. In 2010 werd een 19e eeuwse hardstenen gootsteen teruggeplaatst. Bovendien is de woning in dat jaar aan de achterzijde behoorlijk uitgebreid.
In de tuin aan de noordzijde stond het 'Volksgebouw', waarin tot 1886 de lagere school was. Na gereedkomen van het dorpshuis is het 'Volksgebouw' in 1965 afgebroken.
Beide dagen exposeert Edwin Grissen zijn schilderijen.
Als in 1820 de Schout (toenmalig burgemeester) van Usquert bij de herberg uit 1806, die dan op deze plek staat, voor 100 gulden per jaar vergaderruimte huurt, wordt de basis gelegd voor de naamsverbondenheid 'Gemeentehuis' aan de panden die later volgen.
Eerst in 1887 wordt de eerste gemeentesecretarie gebouwd, naast de herberg, thans Streeksterweg 1. Voor de raadsvergaderingen bleef men tot aan de nieuwbouw in 1929 aan de Raadhuisstraat gebruik maken van de zaal in het dan grote 'Hotel 't Gemeentehuis'. In het voorjaar van 1950 brandt het grote hotel, dan bestaande uit twee naast elkaar geschakelde panden, volledig af. Hiervoor in de plaats kwam het huidige gebouw, waarin nu Eetcafé 't Gemeentehuis.
Zowel het eetcafé als de cafetaria zijn geopend.
Bij het terras spelen op beide dagen The Black Ravens (13-13:30, 14-14:30, 15-15:30, 16-16:30 uur).
Deze villa met bijbehorend koetshuis is gebouwd in 1903 in opdracht van landbouwer H. Reinders, eigenaar van boerderij Biwema, welke tot de jaren '50 gelegen was aan de Hoofdstraat. De villa werd ontworpen door de Groningse architect Gerrit Nijhuis (1860 - 1940). De bouw van deze villa stond aan het begin van zijn periode van geroemd Jugendstil werk in Stad en Provincie. De woning is rijksmonument en kan gezien worden als één van de topstukken van Nijhuis.
In het pand zijn veel originele details bewaard gebleven zoals de fraaie tochtdeuren in de hal, de trapopgang, het glas-in-lood en de beschilderde plafonds.
Het pand wordt omzoomd door een ruime tuin met monumentale bomen; het oorspronkelijk tuinontwerp was een slingertuin, erg populair rond 1900.
Voorafgaand aan de huidige bewoners werd de woning bewoond door familieleden van Reinders, veearts Offringa en de toenmalig burgemeester van Eemsmond Hans van der Laan.
Op beide dagen een expositie van schilderijen van Peter Durieux.
Rentenierswoning, gebouwd in opdracht van echtpaar Hidde Pieter Lantenga en Anje Bouwman. Naast de voordeur prijken hun initialen en het bouwjaar 1913. In de twintiger jaren deden zij het 'over' aan de familie Westerdijk waarna het vanaf de vijftiger jaren wisselend bewoond is geweest. In 1967 kocht de Gereformeerde Gemeente van Warffum het huis om het als jeugdontmoetingscentrum te gaan beheren. De grote achterbouw deed dienst als zalenruimte waarin catechisatie en ontspanningsavonden werden gehouden. Op de bovenverdieping woonde de beheerder / koster van de kerk. Begin negentiger jaren is het huis verkocht voor particuliere bewoning.
Op beide dagen exposeert Tim Blaauw met houtsneden.
Achter de 19e eeuwse gestucte gevel gaan restanten van een pastorie van voor de Reformatie schuil. De voorgevel en kelder zijn opgemetseld van kloosterstenen en de westelijke muur kent een dikte van maar liefst 75 cm. In 1884 werd het gebouw ter noordzijde gebouwd.
Dit rijksmonument is lang als pastorie bewoond geweest en kende in de oorlogsjaren vanaf 1943 twee jaren van absentie toen dominee Van den Berg werd gevraagd als oorlogspredikant op te treden in West Java.
Sinds 2014 is de pastorie functie van het pand verdwenen.
Op beide dagen een expositie van jong talent: Schilderijen van Annette Hoolsema, Milan Smidt en Welmoed Westerdijk.
Het Dorpshuis van Usquert bestaat inmiddels zo'n 50 jaar. Begin zestiger jaren van de vorige eeuw is dit tot stand gekomen met een bijdrage door de toenmalige gemeente Usquert en een heel grote bijdrage van de dorpelingen zelf. In de loop der tijd is er het nodige aan verbouwd. Maar uiteindelijk was er maar één optie: afbreken en opnieuw bouwen. Het gebouw werd te zeer gedateerd en ten aanzien van energiegebruik werd het wat rampzalig. Ook nu weer is door de dorpelingen fors bijgedragen, maar ook de gemeente Eemsmond, de provincie Groningen en veel fondsen en bedrijven hebben een belangrijk deel van de 1,6 miljoen euro op tafel gelegd. Sinds augustus 2014 is het nieuwe dorpshuis in functie. Het wordt zeer intensief benut door de plaatselijke verenigingen. Het dorpshuis vervult de rol die het altijd beoogd heeft, namelijk een centraal punt voor alle dorpelingen. Dit is mede mogelijk dankzij een grote groep vrijwilligers.
In het Dorpshuis kan men even rusten met een kopje koffie of thee.
Beide dagen kan men de resultaten bewonderen van het kunstproject op OBS De Noordster: schilderijen en kijkdozen van de voormalige winkelpanden in Usquert.
Het huis werd in 1889 gebouwd voor het hoofd van de naastgelegen openbare lagere school. In 1960 kwam er een eind aan deze functie van het huis, want in 1962 verhuisde de lagere school naar het uitbreidingsplan van Usquert. Naast woonhuis werd een gedeelte van het pand openbaar badhuis, want veel huizen in Usquert hadden geen goede sanitaire voorzieningen. Dit was een bijzonder initiatief van de gemeente Usquert, een dergelijke voorziening was niet aanwezig in naburige gemeenten. Toen de voorzieningen in de woningen verbeterden werd het openbaar badhuis overbodig en werd dit deel van het pand nog een aantal jaren gebruikt als uitvaartcentrum. Nu wordt het hele pand als woonhuis gebruikt.
Beide dagen exposeert Rutger Hiemstra zijn schilderijen.
100 Jaar geleden gebouwd als zogenaamd armhuis in opdracht aan architect Gerrit Nijhuis. Aannemers Jan en Hendrik Havinga bouwden het pand voor de som van 7.169 gulden. Vanaf 1950 werd het ingericht als eigentijds bejaardenhuis en in 1980 kreeg het de functie van dagopvang voor verstandelijk beperkten. Van 2004 tot 2023 was er een B&B onder de naam Gemeentelijk Verzorgingsgesticht.
Het achter het pand gelegen voormalig ziekenhuisje (cholerahuisje) van Usquert, in 1878 op de begraafplaats gebouwd, is behouden gebleven. De historische functie van dit huisje was verpleging- en opbaarruimte voor patiënten met een besmettelijke ziekte. Vervolgens werd het de plaatselijke aula en tot 1996 onderkomen voor begraafplaatspersoneel.
Sinds 2017 is zowel het Gemeentelijk Verzorgingsgesticht als het choleraziekenhuisje gemeentelijk monument vanwege de cultuurhistorische aspecten en de hoge zeldzaamheidswaarde in de regio.
Op beide dagen exposeren Jos Mulders met schilderijen en Marilyn Josiena met ruimtelijk werk.
Al vele jaren is hier een garagebedrijf gevestigd. Jarenlang was hier het bedrijf van de familie de Boer, ooit Chrysler dealer, later Mitsubishi. Sinds 2013 is het pand eigendom van Jan Willem Bultena.
Kunstenaar Gert Sennema beeldhouwt ter plekke uit ruw hout.
Molen Eva staat op de plaats waar al in het jaar 1600 een standerdmolen stond. De huidige molen dateert van 1818 en is in dat jaar opgebouwd uit delen van poldermolen Eva, destijds tezamen met poldermolen Adam opgesteld in Bedum.
Na een brand in 1890 heeft molenmaker Ch. Bremer Eva herbouwd en uitgerust met zelfzwichtende wieken en zelfkruiing waardoor de molen zichzelf `op de wind` kon houden. De zelfkruiing verdween een aantal jaren later.
De gemeente Usquert kocht de molen in 1953 en liet haar restaureren. Sedert 1984 houden vrijwillige molenaars Eva in gebruik en is dit rijksmonument wekelijks op zaterdagen en feestdagen in bedrijf.
In 1903 gebouwd in een dan eigentijdse stijl in opdracht van Klaas Welt, molenaar van molen Eva. Het huis werd door verschillende eigenaren bewoond om in 1989 door Karst Louis Zwart fraai te worden gerestaureerd. Karst is de zoon van de ontwerper Piet Zwart.
In 1999 komt het huis in handen van de huidige bewoners.
Op beide dagen een exposite van de kunstenaars van de Stadsgalerie uit Groningen.
Torenstraat 6 is een uit ca 1875 daterend huis, gebouwd als 'drie middenstandswoningen onder beschoten kap'. In 1920 werd het als één geheel gekocht door kapper Groenewold. Hij gebruikte het pand in drieën: als woning voor ouders, kapperswinkel en eigen woning.
Na zijn vertrek begin jaren 70, is het korte tijd niet vast bewoond en was het in gebruik bij een commune woongroep. In 1975 werd het pand gekocht door de huidige bewoonster Hélène Wasser en familie. Zij maakten het pand passend tot één eigentijds woonhuis en vestigden er een praktijk voor beeldende kunst met expositieruimte, waar later een praktijk voor Integrale Therapie is bijgekomen. Het grote emaillen sigaren reclamebord links aan de zijkant van het pand herinnert ons aan de tabaksvergunning van de voormalige kapperszaak.
Het atelier van Hélène Wasser biedt traditionele en hedendaagse iconen, ansichtkaarten en handgemaakte kaarsen.
Een pand met bijzondere historie en wellicht een van de oudste van Usquert. Vanaf 1820 tot 1876 wordt er gewerkt en gewoond door slager Israël van der Hal. In 1851 is het bekend onder de naam "Eene behuisde Heemstede".
In 1876 opent Anne van Ham afkomstig uit Appelscha er een kuiperij. In 1927 vestigde Pieter Bulstra er zijn wagenmakerij / carrosseriebedrijf en maakte naam met het vervaardigen van cabines en tractoren. De bedrijfsactiviteiten werden in 1963 beëindigd.
Op beide dagen is antiquariaat Bladzij 20 met een selectie van hun collectie aanwezig.
In 1876 laten Jan Nicolaas Dusseldorp en echtgenote Trijntje Hiepkes Heemstra deze woning bouwen. Tot dan drijven zij de grossierderij aan de Kerkstraat 8 die wordt voortgezet door hun zoon. De volgende bewoner is vanaf omstreeks 1883 Harm Hamming, voormalig gemeentesecretaris. Alje Gorter (dan smid aan Hoofdstraat 30) neemt er in 1926 zijn intrek om het in 1957 over te doen aan de familie J. van Os die er op hun beurt tot eind jaren '90 wonen. Na de oorlogsjaren tot ca. 1960 is de woning opgedeeld geweest in twee wooneenheden vanwege de woningschaarste en was er een postagentschap gevestigd.
In het pand Raadhuisstraat 11 woont en werkt Bea van Twillert, kunstenaar. Ze exposeert op beide dagen samen met Carmen Schilstra en Dick Oostra.
Dit rijksmonument is gebouwd in 1915 in opdracht van Popko Everts Westerhuis en zijn vrouw Naatje Pieters Westerhuis. Kona is de samentrekking van de voornamen van de bewoners Ko en Naatje. Hun dochter bediende zich ook van de naam Kona als zangeres Angela Cona.
Het ontwerp van het huis, waarvan de architect niet bekend is, is gebaseerd op de samenstelling van het gezin en personeel van P.E. Westerhuis: achter de voordeur bevindt zich een grote hal met links woonkamers en aan het eind de eetkamer. Boven de woonkamer zijn twee slaapkamers. Het rechter gedeelte van het pand was bestemd voor inwonend personeel. Vanuit de keuken leidt een trap naar twee slaapkamers voor dienstmeiden. Kona gold als een van de eerste woningen in Usquert die was voorzien van centrale verwarming. Het typische koetshuis is achter, in het verlengde van de keuken, nog te herkennen.
Op beide dagen exposeren Rein Pol met schilderijen en Eveline van Duyl met ruimtelijke werk, ook is er een film te zien van Itamar Kool.
Villa "De Greede” is een ontwerp van Barteld Kornelis Dertien. Deze rentenierswoning is in 1923 gebouwd in opdracht van Klaas Westerhuis en zijn vrouw Grietje Bos. Mevr. Bos kwam van de Greedeweg in Oudeschip, wat waarschijnlijk een verklaring is voor de naam van deze villa. In de oorlogsjaren en daarna in de tijd van woningnood, vonden evacués en diverse anderen hier tijdelijk onderdak. Halverwege de jaren '50 werd op de benedenverdieping het consultatiebureau gehouden en in 1959 is het gebouw verkocht aan het Groene Kruis Usquert en werd het "wijkgebouw". Na 1991 is het pand in gebruik genomen als kantoorgebouw van de woningstichting tot begin van dit jaar. Waarschijnlijk wordt dit prachtige pand binnenkort weer bewoond door een gezin. Het pand kent enige fraaie "jugendstil" elementen, echter zijn deze niet overal even goed zichtbaar door het laatstelijk gebruik als kantoorgebouw. Deze elementen zullen later vast weer zichtbaar gemaakt gaan worden. Ondanks dat blijft het een sfeervol pand om te bezichtigen.
In Villa De Greede hoopt Anne van Twillert (kunstenaar) te gaan wonen en werken. Ze exposeert daar met Ati van Twillert, Rosa Alp en Mara Piccione. Anne heeft het afgelopen jaar gewerkt aan nieuwe schilderijen (acryl/olieverf) en klei-objecten. Er zal tijdens Monumentaal Usquert in Villa De Greede ook prachtig vintage en tweedehands huisraad uit Zweden te koop zijn.
Het Berlagehuis is het gemeentehuis van de toenmalige gemeente Usquert. Het gebouw werd ontworpen door de bekende architect Hendrik Petrus Berlage. Dit raadhuis, het enige raadhuis uit het oeuvre van Berlage, werd in 1929 door de aannemers Timmer (Zandeweer) en Nanninga (Uithuizen) gebouwd. Meubilering en stoffering werden geleverd op aanwijzingen van Berlage. Ook het tuinontwerp was van zijn hand. Voor het verhogen van de toren droeg Berlage naar verluid een deel van de kosten. Op 1 januari 1990 verloor het pand vanwege een gemeentelijke herindeling haar functie. Nieuwe eigenaar werd de Vereniging Hendrick de Keyser.
Vóór het Raadhuis is een infostand waar flyers met het programma en plattegrond liggen. Deze flyers liggen verder ook op alle deelnemende locaties.
In het Raadhuis is een expositie over architect Berlage georganiseerd door Stichting Berlagehuis Usquert.
Dankzij ruimtelijk vormgever René de Boer heeft Usquert nu een beeldenroute, want hij heeft 15 van zijn objecten geschonken aan de Gemeente Eemsmond.
René de Boer construeerde deze objecten in zijn atelier, de voormalige smederij naast molen Eva aan de Raadhuisstraat in Usquert. De 15 op groeivormen gebaseerde objecten (knoppen, stengels en bladvormen) uit de periode 2004 - 2015 staan op het terrein naast de tennisbaan, op de begraafplaats en op een veldje bij de ingang van de begraafplaats aan de Zijlsterweg.
Men kan de wandeling langs de kunstwerken starten bij het laantje links van het Berlage raadhuis.
Het wit gespoten pleisterwerk van dit grote pand verraadt een geheel andere historie dan de tractoren en landbouwgereedschappen die er worden tentoongesteld. Rond 1900 was het huis in bezit van de familie Elema die er een café restaurant dreven.
De oplettende kijker herkent aan alle zijden van het winkelpand de gaaf gebleven Jugendstil-achtige versieringen in pleisterwerk en lateien die het restaurant een voorname uitstraling moeten hebben gegeven.
In 1925 koopt de heer Gorter het pand om er een Ford dealerschap in te vestigen. Daarvoor heeft de heer Dinkla het pand al enige tijd in gebruik voor zijn automobielen- en rijwielonderneming DARO. In 1957 gaat het pand over in handen van Bosch mechanisatie en automobielbedrijf en verschijnen de eerste tractoren en combines. In 1962 koopt Bosch de locatie Raadhuisstraat 4 erbij van mevrouw Venhuis-Nienhuis, weduwe van Usquert's meester Venhuis.
In de daarop volgende jaren heeft de woning plaats gemaakt voor de huidige werkplaats, waarna in 1984 het geheel in handen kwam van Landbouwmechanisatiebedrijf Kazemier.
Op beide dagen een verkoopexpositie van Piet Lanting met antiek en gerestaureerde meubelen en Albert de Boer met porselein en kristal.
Deze woning dateert uit 1915 als rentenierswoning van de familie Ter Haar, landbouwer in de Noordpolder. In 1928 ging de woning over in handen van E.H. Beukema die commissionair in granen was en kassier voor de Nutsspaarbank. Hij liet de aanbouw (thans schuur) bouwen en inrichten als kantoor met kluis. Na het overlijden van de zoon Beukema, met dezelfde functies als zijn vader, werd de woning in 1979 verkocht aan de huidige bewoners, Jaap en Netteke Nienhuis.
De bank bleef tot 1989 in het pand gevestigd.
In het decor van de mooie tuin van Netteke Nienhuis op zaterdag dichter Lammert Voos (14-14:30, 15-15:30 uur) en op zondag verteller Kaj van der Plas (13:30-14, 14:30-15 uur).
Dit pand, in de Amsterdamse Schoolstijl, is ontworpen door de Groninger architect Willem Reitsma te Leens en gebouwd in 1925.
Het meest opvallende is het kleurenpalet. Rood en zwart voor de daklijsten en de kozijnen (heel bewerkelijk om te schilderen), met gele en blauwe accenten. Verder heeft Willem Reitsma gespeeld met baksteen, zie de versieringen in de hoge nepschoorstenen en gesinterde steen, gebruikt voor het traswerk.
Binnenshuis is er bijna niets veranderd. De glas-in-lood ramen, de deuren, en zelfs het hang- en sluitwerk is nog origineel. Dit huis kent vele mooie details en omdat alles nog intact is, is dit pand een paar jaar geleden een rijksmonument geworden.
In de mooie tuin exposeert Ron Caspers ruimtelijk werk.
In 1910 liet het echtpaar Popko Berend Westerhuis-Huninga, afkomstig van boerderij Langeheerd aan de Wadwerderweg 78, deze renteniersvilla bouwen en gaven het dezelfde naam. De ontwerp- en bouwopdracht voor Langeheerd werd verstrekt aan architect Gerrit Nijhuis (1860 - 1940). Deze liet de bouw uitvoeren door J. Zeldenrust uit Warffum voor een totaalbedrag van 15.490 gulden.
In 1960 werd de villa aangekocht door de Stichting Algemeen Welzijnsfonds voor Geestelijke en Lichamelijk Misdeelden (later NSVGG, thans NOVO).
In 1962 werd het huis in gebruik genomen als gezinsvervangend tehuis voor mannelijke pupillen. Eind 70-jaren heeft de toenmalige eigenaar een deel van de oorspronkelijke bouw aan de achterzijde, waaronder de loggia met karakteristieke kenmerken, laten afbreken ten behoeve van nieuwbouw. Gelukkig zijn het fraaie Nijhuis front, de zijkanten en bepaalde interieurdelen intact gebleven.
Vóór villa Langeheerd houdt Stichting Woongroep Hoogeland ludieke acties om aandacht en ondersteuning te vragen voor hun initiatief om een woongroep te realiseren met mensen, die ecologisch, duurzaam, bio-divers, bewust en actief zorgzaam met elkaar willen leven.
Usquert, wierdedorp, gelegen op het Hoogeland van Groningen: smalle straten op de wierde rond de 13e eeuwse kerk, statige villa's naast karakteristieke arbeidershuizen, het Berlage Raadhuis en molen Eva.
De Petrus en Pauluskerk ligt al eeuwen op het midden van de wierde. De bebouwing rond de kerk wijst op grote bedrijvigheid rond de kerk in vorige eeuwen. Hier waren o.a. de slager, kruidenier, bakker en kapper gevestigd.
Deze bedrijvigheid werd ook weerspiegeld door de drie molens in Usquert, waarvan nu alleen nog de mooie molen Eva trots in het dorp staat.
In 1893 werd Usquert door het spoor verbonden met de stad Groningen. Voor de reizigers kwam tegenover het station Hotel de Landbouw, café met doorrit. De functie van het pand is verdwenen, maar de originele gelagkamer is nog aanwezig.
De vele grote villa's in Usquert herinneren aan een rijk verleden. Rond 1900 behoorde Usquert tot de top 5 rijkste gemeenten van Nederland. Omliggende boeren gingen rentenieren in het dorp en lieten dan een passende villa bouwen. Zo vindt men in Usquert mooie voorbeelden van architectuur stijlen die in die tijd populair waren, zoals Jugendstil, Art Deco en Amsterdamse School.
Toen besloten werd dat Usquert een gemeentehuis moest krijgen, werd de landelijk bekende architect Berlage gevraagd een ontwerp te maken. In 1930 werd het gemeentehuis ingewijd. Nu doet het al sinds 1990 geen dienst meer als gemeentehuis, maar het is nog steeds een architectuur icoon en ook het enige gemeentehuis door Berlage gebouwd.
Op beide dagen tussen 13-17 uur wordt vervoer door het dorp tussen de deelnemende locaties verzorgd door Vliegende Fietstaxi.
Op zaterdag wandelen Space-Ci-Men, nieuwsgierige robots, door het centrum (13:30-14, 14:30-15, 15:30-16 uur)